جراحی پای پرانتزی، هر آنچه باید بدانید!

جراحی پای پرانتزی در مواردی توصیه می‌شود که فیزیوتراپی و سایر درمان‌های غیرتهاجمی جواب ندهند. دو نوع عمل پای پرانتزی وجود دارد که یکی از آن‌ها استئوتومی و دیگری جراحی افزایش طول ساق پا است و پزشک شما تشخیص می‌دهد که کدام نوع را باید انجام دهید.

بیشتر بخوانید: راه های درمان زانوی ضربدری

در این مقاله می‌خوانید:

• پای پرانتزی چیست؟
• دلایل پای پرانتزی
• علائم پای پرانتزی
• تشخیص پای پرانتزی
• درمان پای پرانتزی
• جراحی پای پرانتزی

پای پرانتزی چیست؟

پای پرانتزی وضعیتی است که در آن حتی وقتی کودک پاهای خود را در کنار هم قرار می‌دهد، زانوهای او به سمت بیرون خم می‌شوند و شکلی شبیه کمان یا پرانتز به خود می‌گیرند.
پای پرانتزی در نوزادان به دلیل محسور شدن در رحم بسیار رایج است. با این حال، اکثر کودکان مبتلا به پای پرانتزی بعد از ۱۸ تا ۲۴ ماهگی از این عارضه خلاص می‌شوند. اگر پاهای پرانتزی بعد از دو سالگی کودک باقی بمانند، به خصوص اگر در هنگام راه رفتن درد یا لنگ زدن ایجاد کنند، باید با درمان‌های غیرجراحی برطرف شوند. البته ممکن است به جراحی پای پرانتزی نیز نیاز باشد.

بیشتر بخوانید: پاهای ضربدری در کودکان، پیشگیری و درمان

دلایل پای پرانتزی

اگر پای پرانتزی کودک نوپای شما بعد از دو سال برطرف نشود، ممکن است یک دلیل زمینه‌ای وجود داشته باشد. عواملی که می‌توانند باعث ایجاد پاهای پرانتزی شوند، عبارتند از:

• بیماری بلونت: این نوعی اختلال رشد است که در آن صفحات رشد اطراف یک یا هر دو زانو به طور غیرطبیعی توسعه می‌یابند. در کودکان خردسال، استخوان ساق پا (درشت نی) معمولاً تحت تأثیر قرار می‌گیرد، اما در نوجوانان هم استخوان ساق پا و هم استخوان ران (فمور) درگیر می‌شود. بیماری بلونت شایع‌ترین علت پای پرانتزی است و می‌تواند با گذشت زمان بدتر شود. بنابراین، تشخیص زودهنگام آن مهم است.
• راشیتیسم: راشیتیسم ناشی از کمبود ویتامین D یا کلسیم است. کمبود این مواد مغذی می‌تواند استخوان‌های کودک را ضعیف کند و باعث خم شدن پاها شود.
• دوارفیسم: دوارفیسم که می‌تواند ناشی از آکندروپلازی باشد، یک اختلال استخوانی است که در ایجاد پای پرانتزی نقش دارد.
• بیماری استخوانی پاژه: این یک اختلال مزمن است که در جایگزینی بافت استخوانی قدیمی با بافت استخوانی جدید مشکل ایجاد می‌کند. این عارضه می‌تواند باعث بدشکلی استخوان‌های پا و در نتیجه پاهای پرانتزی شود.
• رشد غیرطبیعی استخوان: مشکلاتی از جمله دیسپلازی استخوان و رشد نامنظم استخوان به دلیل شکستگی‌های بهبود نیافته نیز می‌توانند از علل پای پرانتزی باشند.

بیشتر بخوانید: رفع درد زانو و مفاصل با prp / پی آر پی زانو چیست؟

علائم پای پرانتزی

قبل از پرداختن به جراحی پای پرانتزی باید با علائم این بیماری آشنا باشید. نشانه قطعی پاهای پرانتزی از اسم آن مشخص است و به همان کمان یا انحنای بیرونی زانوها اشاره دارد. با این حال، سایر علائم و نشانه‌های پای پرانتزی عبارتند از:

• انحنای بیرونی یکسان در هر دو پا
• به سمت داخل بودن انگشتان پا
•  زمین خوردن مکرر یا دست و پا چلفتی بودن

اگر پاهای پرانتزی تا پس از دو سالگی کودک نیز ادامه یابد، ممکن است شکل پاهایش تغییر کند و با علائم و نشانه‌های زیر همراه باشد:

• درد لگن یا زانو
• مشکل در راه رفتن یا دویدن
• کاهش دامنه حرکتی مفصل ران
• بی ثباتی در زانو

اگر مشکوک هستید که فرزندتان بدشکلی ساق پا دارد، برای معاینه فیزیکی و اطلاع از گزینه‌های درمانی موجود با یک پزشک اطفال مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: تشخیص پای پرانتزی در کودکان، علت و درمان

تشخیص پای پرانتزی

باز هم قبل از پرداختن به عمل پای پرانتزی باید ببینید که در وهله اول این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود. برای تشخیص پای پرانتزی، پزشک ممکن است کودک شما را معاینه فیزیکی کند و در مورد سابقه پزشکی او تعدادی سوال بپرسد. اگر کودک شما کمتر از دو سال سن داشته باشد، هیچ آزمایش دیگری انجام نمی‌شود، اما اگر کودک شما بالای دو سال باشد، پزشک اطفال ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

• تست‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی یا MRI برای مشاهده استخوان‌های زانو و پا
• آزمایش خون برای تعیین علت اصلی پاهای پرانتزی مانند وجود بیماری راشیتیسم

بیشتر بخوانید: هزینه آزمایش تراکم استخوان ۱۴۰۳  

درمان پای پرانتزی

درمان پای پرانتزی به علت آن بستگی دارد و شامل موارد زیر است:

• درمان‌های غیرجراحی: گزینه‌های درمانی اولیه برای پاهای پرانتزی می‌توانند شامل آتل، بریس، گچ گیری یا کفش‌های اصلاحی (ارتوپدی) باشند که به اصلاح پاهای پرانتزی در نوزادان کمک می‌کنند. این راه‌ حل‌های غیرتهاجمی می‌توانند پاهای در حال رشد کودک شما را صاف کنند و درد را کاهش دهند.
• تغییرات رژیم غذایی: اگر علت اصلی پای پرانتزی، راشیتیسم در ساق پا باشد، پزشک شما توصیه می‌کند که مصرف ویتامین D و کلسیم کودک‌تان را با کمک غذا و مکمل‌ها افزایش دهید. بسته به شدت، راشیتیسم تغذیه‌ای را می‌توان طی ۶ هفته تا چند ماه درمان کرد.

بیشتر بخوانید: بهترین فیزیوتراپیست تهران، یک فیزیوتراپیست خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

جراحی پای پرانتزی

عمل جراحی پای پرانتزی زمانی توصیه می‌شود که راه حل‌های غیر جراحی و رژیمی نتوانند انحنای پاهای پرانتزی را اصلاح کنند. این گزینه‌های جراحی عبارتند از:

• عمل هدایت رشد: در این عمل، جراح اطفال یک منگنه یا صفحه فلزی کوچک را در پای کودک شما قرار می‌دهد تا به طور موقت رشد را در سمت سالم استخوان ساق پا متوقف کند تا قسمت ناسالم بتواند به پای کودک شما برسد. در نهایت با کمک این رشد هدایت شده، پاهای کودک شما صاف می‌شود و هنگامی که پاها درمان شدند، جراح منگنه یا صفحه را برمی‌دارد.
• استئوتومی تیبیا: این یک روش جراحی است که به تنظیم مجدد زانو کمک می‌کند. در این عمل، جراح استخوان ساق پا را در زیر زانو بریده و آن را تغییر شکل می‌دهد. استخوان در حال بهبودی ممکن است با پیچ و صفحه در جای خود نگه داشته شود.

بیشتر بخوانید: درمان قطعی آرتروز زانو شامل چیست؟

کلام آخر

جراحی پای پرانتزی زمانی لازم می‌شود که کودک شما بالای ۲ سال سن داشته باشد و راه‌های درمانی دیگر همگی با شکست مواجه شده باشند. با این حال، خود این جراحی نیز دو نوع مختلف دارد که تشخیص و انتخاب از بین این دو برعهده متخصص شما است.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصان ارتوپد، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.